ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ (-ΓΝΩΜΙΚΑ)
"Ου τα πάντα τοις πάσι ρητά." (- Πυθαγόρας)
Η Κουκουβάγια και ο νεαρός Αλεπούδης
( Διασκευή σε παραμύθι, από τη Μαίρη Μάκρα)
Μέσα σε ένα πυκνό δάσος, με μεγάλα δέντρα, αλλά και καταπράσινους θάμνους, ζούσε μια σοφή κουκουβάγια. Είχε το σπιτικό της πάνω στο πιο γέρικο δέντρο με τις βαθιές ρίζες. Τα μεγάλα και δυνατά κλαδιά του, που δεν έχαναν σε καμία εποχή τα φύλλα τους, απλώνονταν και έριχναν τον παχύ ίσκιο τους ολόγυρα. Εκεί από κάτω ξεκουράζονταν συχνά πολλοί ταξιδευτές και οδοιπόροι, που κουβέντιαζαν για όλα όσα είχαν γνωρίσει στα ταξίδια τους.
Η κουκουβάγια μας αφουγκραζόταν τις κουβέντες τους και θαύμαζε τις γνώσεις τους. Πολύ θα ήθελε να μιλήσει μαζί τους και να τους ιστορήσει τα όσα ήξερε κι αυτή. Να τους πει για τα τόσα πολλά φεγγάρια, που είχε δει να αλλάζουν, για τους αμέτρητους ψιθύρους του ανέμου, που είχε ακούσει και για όλα τα μυστικά της φύσης που γνώριζε, αλλά σιωπούσε. Ούτε στα ζώα του δάσους, που την επισκέπτονταν συχνά για να ζητήσουν τη σοφία της, δεν έλεγε πολλά. Μιλούσε μόνο όταν έκρινε πως κάποιο από αυτά ήταν έτοιμο να ακούσει και να καταλάβει τα λόγια της.
Και ήρθε η μέρα, που ένας νεαρός αλεπούδης, γεμάτος περιέργεια, πλησίασε το δέντρο της κουκουβάγιας και φώναξε με ορμή και ανυπομονησία:
«Σοφή κουκουβάγια, ξέρω πως δεν μιλάς πολύ, αλλά εγώ θέλω να μάθω γρήγορα όλα τα μυστικά του δάσους! Πες μου, λοιπόν, για το τραγούδι του ανέμου, το μυστήριο των άστρων και τις σκέψεις των ζώων!»
Η κουκουβάγια άνοιξε τα μεγάλα της μάτια και κοίταξε τον αλεπούδη με βλέμμα βαθύ. Δεν απάντησε αμέσως. Αντί γι' αυτό, πέταξε χαμηλά και προσγειώθηκε δίπλα σε ένα ρυάκι. Με το ράμφος της πήρε λίγες σταγόνες νερό και τις άφησε να πέσουν πάνω στην όχθη του. Κι αυτό το έκανε πολλές φορές. Ο αλεπούδης την παρατηρούσε με περιέργεια και χάνοντας την υπομονή του της φώναξε:
" Τί είναι τώρα αυτό;"
«Εσύ τι είδες;» τον ρώτησε.
«Νερό, σοφή κουκουβάγια. Μόνο νερό.»
«Και τι έμαθες από αυτό;» τον ξαναρώτησε με τη βαθιά φωνή της.
Ο αλεπούδης σάστισε. Ξεροκατάπιε και αφού ξαναβρήκε τη σιγουριά του, απάντησε:
«Τίποτα…Τί να μάθω; Είναι απλώς νερό!»
Η κουκουβάγια γέλασε με ένα βαθύ «χουχουχου», που αντιλάλησε στο δάσος και μετά του εξήγησε:
«Δεν μπορούν να ειπωθούν όλα σε όλους. Η γνώση είναι σαν το ρυάκι. Κάποιος βλέπει μόνο το νερό που κυλά, άλλος ακούει το τραγούδι του, κι άλλος καταλαβαίνει από πού έρχεται και πού πηγαίνει. Δεν μπορούν όλα να ειπωθούν σε όλους,φίλε μου, γιατί το κάθε μυαλό καταλαβαίνει μόνο όσα είναι έτοιμο να καταλάβει.»
Ο αλεπούδης έγειρε το κεφάλι του σκεφτικός. Έμεινε για λίγο σιωπηλός και με αργό βήμα απομακρύνθηκε. Από εκείνη τη μέρα, έμαθε πρώτα να παρατηρεί και να ακούει, πριν ζητήσει να μάθει.
******
Πυθαγόρας (περ. 570 π.Χ. – 495 π.Χ.)
Ο Πυθαγόρας ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος και μαθηματικός από τη Σάμο. Είναι πιο γνωστός για το Πυθαγόρειο Θεώρημα στη γεωμετρία, που αφορά τα ορθογώνια τρίγωνα. Ίδρυσε μια σχολή στον Κρότωνα της Νότιας Ιταλίας, όπου δίδασκε φιλοσοφία, μαθηματικά, μουσική και αστρονομία.
Οι Πυθαγόρειοι πίστευαν ότι τα πάντα στο σύμπαν βασίζονται στους αριθμούς και ακολουθούν αρμονικούς κανόνες. Ο Πυθαγόρας θεωρούνταν μυστικιστής και πίστευε στη μετενσάρκωση. Η διδασκαλία του επηρέασε βαθιά τα μαθηματικά και τη φιλοσοφία.
Αν και δεν άφησε γραπτά έργα, οι ιδέες του διαδόθηκαν από τους μαθητές του και επηρέασαν την επιστήμη για αιώνες.