-ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ-
..
Φιλοσοφία σε Μύθους
( Η διασκευή μύθων από την Μαίρη Μάκρα)
Ηράκλειτος
Στη σύγχρονη Ελλάδα, το άγχος και η αναταραχή της καθημερινότητας μας κάνουν συχνά να χάνουμε την ισορροπία και την ευημερία μας. '
Αν μπορούσαμε να συνομιλήσουμε με τον αρχαίο φιλόσοφο Ηράκλειτο, τί συμβουλές θα μας έδινε, άραγε, για να πετύχουμε μια ισορροπημένη ζωή;
Για τον σκοπό αυτό, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τον πλούσιο "υπολογιστή" μας- και εννοώ τον ανθρώπινο εγκέφαλο! Για να δούμε τί μπορούμε να πετύχουμε, αν του δώσουμε ως δεδομένα:
Τις γνώσεις από τα βιβλία μας και την δημιουργική φαντασία μας;
Πάμε και βλέπουμε!
Κάποια ηλιόλουστη ημέρα της σύγχρονης Αθήνας, πολλοί νεαροί σπουδαστές της Φιλοσοφίας, συγκεντρώθηκαν στην πευκόφυτη περιοχή, κάτω από την Ακρόπολη. Είχαν πληροφορηθεί ότι, με τη βοήθεια της προηγμένης Τεχνολογίας, θα μπορούσαν να συνομιλήσουν με τον αρχαίο σοφό Ηράκλειτο!
Απίστευτο; Αδύνατον; Μήπως είναι και δυνατόν;
Δεν ξέρω τί πιστεύετε εσείς, αλλά για μένα, που βρέθηκα ανάμεσά τους,
ήταν -απίστευτα-πραγματικό!
Ξαφνικά - κι ενώ περιμέναμε κάμποση ώρα- ξεπρόβαλλε μπροστά μας ο αρχαίος Ηράκλειτος! Μας χαμογέλασε και με μεγάλη ευγένεια δήλωσε, πως ήταν πρόθυμος να απαντήσει στις ερωτήσεις μας.Για να μην πλατειάζουμε πάνω στο θέμα, παρουσιάζω εδώ μόνο τον διάλογο, όπως τον είχα μαγνητοφωνήσει.
Διάλογος
Σπουδαστής Α΄ : " Σοφέ Ηράκλειτε, η ζωή μας σήμερα είναι γεμάτη άγχος και ανησυχίες. Πώς μπορούμε να βρούμε την ισορροπία;
Ηράκλειτος : "Τα πάντα ρει, μηδέποτε κατά τ' αυτό μένειν" – τα πάντα ρέουν, τίποτα δεν παραμένει το ίδιο. Το πρώτο βήμα προς την ισορροπία είναι να κατανοήσετε και να αποδεχτείτε ότι η αλλαγή είναι η μόνη σταθερά. Αντισταθείτε στον πειρασμό να κρατήσετε τα πράγματα στατικά. Αντίθετα, μάθετε να κινείστε με τη ροή των γεγονότων.
Σπουδαστής Β΄ : Και πώς μπορούμε να βρούμε την ειρήνη σε αυτό το συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον;
Ηράκλειτος : Η ειρήνη δεν βρίσκεται στην αποφυγή της αλλαγής, αλλά στην αποδοχή της. Κοιτάξτε μέσα σας, αναζητήστε την εσωτερική σας φλόγα, την εσωτερική σας δύναμη, την οποία ονομάζετε "Λόγο".
Ο "Λόγος" είναι η λογική και η αρμονία που διέπουν το σύμπαν. Όταν συντονιστείτε με τον "λόγο" ( = αποδεχόμενοι αυτό που συμβαίνει) θα βρείτε την ειρήνη και την αρμονία .
Σπουδαστής Γ' : Ποια είναι η σπουδαιότητα της αυτογνωσίας στην πορεία προς την ισορροπία;
Ηράκλειτος : «Γνώθι σ΄αυτόν» – γνώρισε τον εαυτό σου! Η αυτογνωσία είναι ο θεμέλιος λίθος της σοφίας. Αναλογιστείτε τις πράξεις και τις σκέψεις σας. Αναγνωρίστε και αποδεχτείτε αυτό που είσαστε ακόμη και τις αδυναμίες σας. Μόνο όταν κατανοήσετε τον εαυτό σας, μπορείτε να τον οδηγήσετε προς την αρμονία.
Σπουδαστή Δ΄ : Στην εποχή μας, οι άνθρωποι δυσκολεύονται να διατηρήσουν την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. Τι θα μας συμβουλεύατε;
Ηράκλειτος : Ο κόσμος είναι γεμάτος αντιθέσεις. Η αρμονία προκύπτει από την ισορροπία των αντιθέσεων αυτών. Βρείτε τον τρόπο να ενσωματώσετε τόσο την εργασία όσο και την προσωπική σας ζωή σε ένα ενιαίο ρεύμα, με αρμονικές εναλλαγές. Θυμηθείτε, κάθε δράση πρέπει να έχει και την ανάπαυσή της. Κάθε κίνηση να έχει και την ηρεμία της.
Μην αφήνετε την εργασία να κυριαρχεί, αλλά ούτε και την αδράνεια.
Σπουδαστής Ε΄ : Πώς μπορούμε να διαχειριστούμε τις συγκρούσεις και τις αντιθέσεις στη ζωή μας;
Ηράκλειτος : Οι συγκρούσεις είναι μέρος της φύσης και της ανθρώπινης κατάστασης. Όπως είπα, «πόλεμος πάντων πατήρ» – ο πόλεμος είναι ο πατέρας των πάντων. Οι συγκρούσεις φέρνουν την πρόοδο μέσω της αλλαγής. Αντί να τις αντιμετωπίζετε με φόβο, μελετήστε τες με λογική και ψυχραιμία. Αναζητήστε την αρμονία μέσα από την κατανόηση και την αποδοχή των αντιθέσεων.
Επίλογος:
Ο Ηράκλειτος, με τα λόγια του, έφερε ένα αίσθημα ηρεμίας και κατανόησης στους παρευρισκόμενους. Καθώς ο ήλιος μεσουρανούσε στην Ακρόπολη, οι σπουδαστές της Φιλοσοφίας αποχώρησαν, έχοντας στις καρδιές τους τις σοφές συμβουλές του φιλοσόφου.
***
"Μέσα από την αποδοχή της αλλαγής, την αναζήτηση του λόγου, την αυτογνωσία και την ισορροπία των αντιθέσεων, μπορούν οι άνθρωποι να βρουν την ισορροπημένη ζωή που τόσο επιθυμούν", άκουσα κάποιον να μονολογεί κοντά μου.
"Μακρύς ο δρόμος μέχρι να φθάσουμε στην αληθινή αρμονία", άκουσα πάλι κάποιον να μονολογεί δίπλα μου.
Άνοιξα τα μάτια μου, μόλις συνειδητοποίησα ότι τα είχα κλεισμένα, και κοίταξα γύρω μου με απορία. Πού βρισκόμουν; Στο σαλόνι του σπιτιού μου!
Στον απέναντι καναπέ καθόταν ο πατέρας μου και διάβαζε φωναχτά-όπως το συνήθιζε- ένα βιβλίο " Πρακτικής Φιλοσοφίας".
Είχα αποκοιμηθεί και...ξύπνησα; Ήταν όνειρο ή ένα ταξίδι μέσα στον χρόνο; Δεν είμαι σε θέση να το γνωρίζω. Για ένα μόνο είμαι βέβαιη:
Ο Ηράκλειτος μπορεί να μην είναι πια ανάμεσά μας, αλλά η σοφία του συνεχίζει να φωτίζει τους δρόμους της ζωής μας, οδηγώντας μας προς την αληθινή αρμονία. Αρκεί να στραφούμε προς της πηγές της Γνώσης, που είναι η ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΟΦΙΑ!
****
Ο ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ:
Ο Ηράκλειτος ήταν ένας σημαντικός αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος που έζησε τον 6ο και 5ο αιώνα π.Χ. Γεννήθηκε στην πόλη της Εφέσου, που βρίσκεται στη σημερινή Τουρκία. Ήταν γνωστός για τις βαθυστόχαστες σκέψεις του και τις απόψεις του για τη συνεχή αλλαγή και τη ροή των πραγμάτων.
Ένα από τα πιο διάσημα ρητά του είναι "τα πάντα ρει", που σημαίνει ότι τα πάντα αλλάζουν και τίποτα δεν μένει το ίδιο. Ο Ηράκλειτος πίστευε ότι ο κόσμος είναι σε συνεχή κίνηση και μεταβολή. Σύμφωνα με αυτόν, η σύγκρουση και η αντίθεση είναι ουσιώδη στοιχεία της φύσης, και ότι όλα προκύπτουν από την αντίθεση.
Ο Ηράκλειτος επίσης θεωρούσε ότι η φωτιά είναι το βασικό στοιχείο του σύμπαντος και ότι όλα τα πράγματα προκύπτουν από αυτήν. Οι ιδέες του είχαν μεγάλη επίδραση στη φιλοσοφία και επηρέασαν πολλούς μετέπειτα φιλοσόφους.
Παρόλο που πολλά από τα έργα του έχουν χαθεί, οι ιδέες του συνεχίζουν να συζητούνται και να μελετώνται μέχρι σήμερα.